10 cách giảm khô mắt

Thường xuyên chớp mắt, điều chỉnh khoảng cách giữa mắt với thiết bị điện tử, tránh lấy tay dụi, nghỉ ngơi, ăn đủ chất… giúp mắt không bị khô.

Khô mắt thường gặp ở dân văn phòng, những người ngồi trước màn hình máy tính. Theo hội thảo khô mắt tổ chức tại Bệnh viện Mắt Trung Ương tháng 4/2016, tại Việt Nam có 4-6 triệu người bị khô mắt.

Hiện tượng khô mắt xảy ra khi lớp phim nước mắt bị mất ổn định, làm nước mắt bị giảm đi về số lượng lẫn chất lượng, không cung cấp đủ độ ẩm cho nhãn cầu. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến khô mắt gồm ảnh hưởng từ môi trường, thói quen sinh hoạt, tuổi tác, tác dụng phụ của phẫu thuật mắt…

Dân công sở thường xuyên ngồi trong môi trường máy lạnh, tiếp xúc với màn hình điện tử trong nhiều tiếng đồng hồ mà quên chớp mắt hay không cho mắt nghỉ ngơi là những lý do thường gặp dẫn đến khô mắt.

Bệnh gây ra những triệu chứng khó chịu, làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống như mỏi mắt, chảy nước mắt, mắt bị cộm, nhìn mờ… Nếu không được điều trị kịp thời, khô mắt có thể gây viêm kết giác mạc, giảm thị lực thậm chí dẫn đến mù lòa.

Cơ chế của mắt khi bình thường, làm việc trong môi trường văn phòng với thiết bị kỹ thuật số (VDT – Visual Display Terminal) và khi bị khô mắt, thời gian vỡ phim nước mắt (Break Up Tear – BUT ). Ảnh: Clinical Ophthalmology.

Phòng ngừa và điều trị khô mắt không khó, chỉ cần chú ý thay đổi thói quen sinh hoạt theo hướng tích cực, chăm sóc cho sức khỏe đôi mắt bằng nhiều biện pháp đơn giản dưới đây.

Thường xuyên chớp mắt khi nhìn màn hình điện tử

Khi mắt phải hoạt động lâu trước màn hình điện tử, chúng ta hay tập trung vào công việc và quên chớp mắt khiến phim nước mắt dễ bị mất ổn định từ đó gây khô mắt. Chớp mắt chính là cơ chế giúp bảo vệ và dưỡng ẩm cho mắt. Một lần chớp mắt dù chỉ diễn ra rất ngắn, trong 1/10 giây nhưng có tác dụng làm giảm căng thẳng ở mắt, tránh khô mắt.

Bổ sung vitamin và chất dinh dưỡng cần thiết

Rau củ quả nhiều màu sắc, trái cây là nguồn thực phẩm bổ dưỡng cho đôi mắt chẳng hạn như rau chân vịt, bông cải, cà rốt, khoai lang… Thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng, vitamin, khoáng chất như omega 3, vitamin C, vitamin E, lutein, selenium; chất chống oxy hóa… giúp đôi mắt khỏe mạnh. Chăm sóc mắt nên bắt đầu từ bên trong để cải thiện sức khoẻ cho đôi mắt hiệu quả hơn.

Sử dụng kính râm khi ra đường

Tia UV không chỉ có hại cho da mà còn ảnh hưởng đến đôi mắt, khiến chúng chịu nhiều áp lực, có thể dẫn đến các bệnh như thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể, khô mắt. Bạn nên sắm cho mình một chiếc kính râm chống tia UV để che chắn cho đôi mắt mỗi khi ra đường.

Không dụi mắt

Khi tập trung cao độ trong khoảng thời gian dài làm mắt bị mỏi, phản xạ thường gặp của nhiều người là dụi mắt. Thói quen này tưởng chừng vô hại nhưng dễ gây nhiễm trùng mắt vì tay chứa rất nhiều vi khuẩn, có thể khiến chảy xệ cơ mắt, hình thành nếp nhăn ở vùng mắt.

Cho mắt nghỉ ngơi theo nguyên tắt 20-20-20

Cứ mỗi 20 phút, bạn nên cho mắt nghỉ ngơi và nhìn xa ít nhất 20 feet (khoảng 6 mét) trong vòng 20 giây.

Massage cho mắt

Massage cho mắt bằng cách chà xát hai bàn tay vào nhau đến khi nóng lên rồi áp hai lòng bàn tay lên mắt. Cách thức đơn giản này không chỉ giúp mắt được thư giãn sau thời gian phải điều tiết liên tục mà các cơ mắt cũng được thả lỏng, giúp chúng nghỉ ngơi hiệu quả hơn.

Tập thể dục

Trong quá trình tập thể dục, cơ thể sẽ tập trung vào các nhóm cơ, giảm tải sự tập trung ở mắt, giúp chúng trở về nhịp độ chớp mắt bình thường (20 lần một phút), từ đó cung cấp đủ độ ẩm, cho mắt điều tiết tốt hơn.

Điều chỉnh khoảng cách giữa mắt với thiết bị điện tử

Sử dụng thiết bị điện tử với khoảng cách gần trong thời gian dài có thể khiến phản xạ chớp mắt giảm đi dẫn đến tình trạng khô mắt. Thay đổi khoảng cách giúp mắt được điều tiết tốt hơn và giảm tải áp lực cho chúng. Khoảng cách phù hợp vào khoảng 50-60 cm và tầm nhìn mắt thấp hơn 10-20 cm.

Giảm độ sáng màn hình

Ánh sáng xanh từ màn hình thiết bị điện tử là một trong nhưng tác nhân khiến suy giảm thị lực, khô mắt và gây mệt mỏi, nhất là vào ban đêm. Bạn có thể sử dụng chế độ Night Shift trên hệ điều hành iOS hoặc Night Mode trên Android làm giảm ánh sáng xanh, thay vào đó là ánh sáng vàng cam dịu nhẹ vào ban đêm. Tuy nhiên, bạn không nên điều chỉnh quá tối khiến mắt phải cố gắng điều tiết để nhìn rõ hơn.

Sử dụng thuốc nhỏ mắt đúng cách

Lựa chọn đúng thuốc nhỏ mắt và nhỏ mắt đúng cách không chỉ giúp ổn định lớp phim nước mắt, giảm ma sát giữa mắt và mí mắt mà còn tạo môi trường nước mắt bình thường để làm lành biểu mô giác mạc. Một số lưu ý để nhỏ mắt đúng cách như rửa sạch tay với xà phòng và nước trước khi nhỏ mắt; kiểm tra hạn sử dụng của thuốc nhỏ mắt; nghiêng đầu về phía sau và nhẹ nhàng kéo mi dưới, nhỏ một thuốc nhỏ mắt. Sau khi nhỏ thuốc, day mũi, khóe mắt để thuốc không đọng xuống qua đường mũi.

Nhỏ mắt đúng cách góp phần hạn chế tình trạng khô mắt. Ảnh minh họa: Shutterstock.

Sau khi nhỏ thuốc, nhắm mắt trong 10 giây, sau đó mở mắt và bắt đầu chớp mắt, khi bắt đầu nhìn lại bình thường mới làm việc trở lại. Khi nhỏ mắt, không để đầu lọ thuốc chạm vào mắt. Không nhỏ thuốc lên tròng đen của mắt (giác mạc). Không nhỏ hai loại thuốc nhỏ mắt cùng lúc, mà nên cách nhau ít nhất 15 phút.

Vì sao không hút thuốc lá vẫn bị ung thư phổi?

Nhiều nguyên nhân dẫn đến ung thư phổi như hút thuốc lá, không khí ô nhiễm, tiếp xúc với các hóa chất độc hại, đột biến gene…

Ung thư phổi là một trong 10 loại ung thư gây tử vong cao nhất trên thế giới. Các chuyên gia cho biết, khoảng 90% bệnh nhân hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc (hút thuốc lá bị động) trong thời gian dài.

Theo Cancer, thống kê tại Mỹ cho thấy trong số người chết vì ung thư phổi mỗi năm, có đến 20% được cho là không bao giờ hút thuốc hay sử dụng bất kỳ loại thuốc lá nào.

Các chuyên gia cho rằng có nhiều nguyên nhân khác như: không khí ô nhiễm, uống rượu bia, tiếp xúc với các hóa chất độc hại… Bác sĩ Vicent Lam, bác sĩ chuyên khoa ung thư phổi tại Trung tâm Ung thư MD Anderson (Mỹ) cho biết có khác biệt giữa 2 nhóm mắc ung thư phổi do hút thuốc và không hút thuốc. Cụ thể, những người bị ung thư phổi không hút thuốc thường là phụ nữ, có xu hướng trẻ hơn người hút thuốc hoặc từng hút thuốc.

Các khối u ở 2 nhóm này cũng có khuynh hướng đột biến di truyền khác nhau. Điều này giải thích tại sao những người không hút thuốc bị ung thư phổi thường sống lâu hơn những người hút và từng hút thuốc mắc bệnh.

Nhiều nguyên nhân khác ngoài thuốc lá gây ung thư phổi như: không khí ô nhiễm, uống rượu bia, tiếp xúc với các hóa chất độc hại. Ảnh: Health.

Nguy cơ gây ung thư phổi ngoài thuốc lá

Khí radon

Theo Cơ quan bảo vệ môi trường Mỹ (EPA), khí radon là nguyên nhân gây ung thư phổi hàng đầu ở người không hút thuốc lá. Radon xuất hiện tự nhiên ngoài trời với số lượng vô hại, nhưng đôi khi chúng tập trung trong các ngôi nhà được xây dựng trên vùng mỏ uranium. Đây là loại khí có thể nhìn thấy hoặc ngửi mùi, kiểm tra bằng dụng cụ tại nhà.

Hít phải khói thuốc

Ngoài khí radon, mỗi năm có khoảng 7.000 người trưởng thành chết vì ung thư phổi do hít phải khói thuốc lá. Nhiều quốc gia cấm hút thuốc ở nơi công cộng đã giúp giảm thiểu nguy cơ này.

Tác nhân gây ung thư nơi làm việc

Đối với một số người, nơi làm việc là nguồn tiếp xúc với các chất gây ung thư như: amiăng, khí thải diesel. Bụi amiăng là chất rất trơ, như mảnh vụn thủy tinh, sợi rất mảnh. Khi người lao động khai thác, nghiền, chế tạo amiăng, những hạt bụi này đi vào trong phổi, có thể vào tận đáy phế nang hoặc các nội bào. Khi phổi co giãn liên tục, các sợi amiăng tạo thành vết thương. Cơ thể tiết ra chất bọc lấy dị vật để chúng không tiếp tục ảnh hưởng đến các bộ phận khác.

Nếu nhiều hạt amiăng trong phổi, nội bào gây tổn thương lâu dài, tạo ra khối u. Ban đầu, chúng chỉ là u lành. Trong quá trình biến đổi của cơ thể, khối u đó sinh sôi thành các khối u ác tính.

Những công nhân khai thác mỏ thường tiếp xúc nhiều với amiăng, chất urani và radon, khí diesel – một loại nhiên liệu đốt trong, nguy cơ phát triển ung thư phổi cao hơn.

Ô nhiễm không khí

Ô nhiễm không khí trong nhà và ngoài trời đều góp phần gây ung thư phổi. Các tác nhân bao gồm: khói bụi xe, nhà máy điện, bếp lò và các nguồn khác có thể phát tán các hạt nhỏ vào không khí. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 3 tỷ người trên thế giới đang nấu ăn và sưởi ấm bằng các nhiên liệu rắn (gỗ và than) hoặc bằng lửa. Đun nấu trong môi trường kém thoáng khí dẫn đến tình trạng ô nhiễm không khí trong nhà, góp phần tăng nguy cơ ung thư phổi.

Phụ nữ và trẻ em có nhiều khả năng bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm không khí trong nhà do sự tiếp xúc với lửa nấu ăn và nhiều thời gian ở trong nhà. Các nước thu nhập thấp thường là nơi có mức ô nhiễm không khí trong nhà cao.

Nguy cơ ung thư phổi liên quan đến ô nhiễm không khí ở Mỹ được cho là thấp hơn so với nhiều quốc gia khác vì các chính sách giúp giảm mức độ phơi nhiễm.

Đột biến gene

Các nhà nghiên cứu đang tìm hiểu sâu hơn về nguyên nhân khiến các tế bào trở thành ung thư và sự khác nhau giữa tế bào ung thư phổi của những người hút thuốc và chưa bao giờ hút thuốc. Hiểu cách thay đổi gene, cách các tế bào ung thư phổi phát triển, các nhà nghiên cứu phát triển các liệu pháp đặc biệt nhắm vào các đột biến này.

Theo các nhà khoa học, chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều trái cây và rau quả cũng giúp giảm nguy cơ ung thư phổi ở cả người hút thuốc và người không hút thuốc.

Những lầm tưởng về giải độc gan

Nhiều người cho rằng sử dụng thực phẩm chức năng giúp giải độc và chữa lành tổn thương gan. Quan điểm này có chính xác?

Gan là hệ thống chính của cơ thể giúp đào thải độc tố, làm sạch máu và chuyển hóa chất dinh dưỡng. Giải độc, nâng cao chức năng gan là thói quen cần được duy trì để cơ thể khỏe mạnh.

Tuy nhiên, theo TS Tinsay Woreta của Đại học Johns Hopkins (Mỹ), những lầm tưởng dưới đây khiến việc giải độc gan không mang lại hiệu quả.

Dùng thực phẩm chức năng sẽ bảo vệ gan?

Nhiều sản phẩm giải độc gan được bày bán quảng cáo trên thị trường. Tuy nhiên, TS Tinsay Woreta cảnh báo nhiều loại không do FDA quản lý và cấp phép. Bà Woreta lo ngại chất lượng của chúng vì chưa được thử nghiệm lâm sàng đầy đủ.

Ngoài ra, sử dụng thực phẩm chức năng sai cách cũng là con dao hai lưỡi gây ảnh hưởng tới gan. Do đó, TS Tinsay Woreta khuyến cáo chúng ta nên cẩn trọng và tìm hiểu đầy đủ về các thực phẩm chức năng, tránh “tiền mất tật mang”.

Để gan hoạt động tốt, chúng ta có thể giải độc qua chế độ ăn uống lành mạnh. Ảnh: Healthline.

Giải độc giúp điều chỉnh những tổn thương gan?

Theo TS Woreta, một số người bị tổn thương gan (viêm, xơ…) cho rằng giải độc sẽ giúp lấy lại chức năng cho gan. Nhưng quan niệm này không chính xác. Với những người đã mắc bệnh, làm sạch gan chỉ giúp hạn chế diễn biến nặng, chúng ta cần điều trị bằng các phương pháp được y học khuyến cáo.

Ngoài ra, bạn nên tiêm chủng viêm gan A, B, ngừng uống rượu để gan có cơ hội phục hồi. Đây là cơ quan có khả năng tái tạo và tự chữa lành sau tổn thương. Với bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, cách tốt nhất là giảm cân, loại bỏ mỡ thừa trong cơ thể.

Béo phì không làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan?

TS Woreta khẳng định béo phì không chỉ làm tăng nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ, nhiều bệnh lý nền nguy hiểm khác cũng xuất phát từ nguyên nhân này. Chất béo, mỡ thừa trong gan có thể gây viêm, hình thành các khối xơ hóa. Xơ gan nếu không điều trị có nguy cơ hình thành khối u ác tính gây ung thư.

Bên cạnh những lầm tưởng trên, chúng ta nên lắng nghe cơ thể. Khi gan có vấn đề, cơ thể sẽ xuất hiện các triệu chứng như mệt mỏi, chán ăn, ăn không tiêu, vàng da, mụn nhọt, mẩn ngứa…

Ngoài ra, từ 23h đến 5h là thời gian các túi mật, gan, phổi tích cực hoạt động. Độc tố được loại bỏ hiệu quả nhất cho cả 3 bộ phận này khi con người đang chìm vào giấc ngủ sâu. Do đó, nhiều chuyên gia khuyên bạn nên đi ngủ trước 23h.

Bệnh về gan không thể phòng ngừa?

Hiện nay, số ca mắc bệnh về gan tăng nhanh và có xu hướng trẻ hóa. Điều này khiến một số người lầm tưởng xơ gan, viêm gan không thể phòng ngừa. Trái lại, TS Tinsay Woreta cho hay nếu duy trì lối sống lành mạnh, bạn sẽ có lá gan khỏe, cơ thể dẻo dai. Dưới đây là những lời khuyên nhằm tránh các bệnh về gan của TS Tinsay Woreta.

Không sử dụng rượu, bia, chất kích thích: Theo định lượng, nam giới không nên uống nhiều hơn 3 ly rượu/ngày, nữ giới không vượt quá 2 ly/ngày. Điều này giúp giảm thiểu nguy cơ mắc xơ gan, viêm gan, ung thư gan do rượu bia.

Duy trì cân nặng: Chỉ số BMI của người khỏe mạnh ở mức 18-25. Để duy trì con số này, bạn nên ăn uống lành mạnh, hạn chế chất béo, tập thể dục thường xuyên. Lối sống lành mạnh còn giúp hạn chế phát triển bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.

Ngoài ra, bệnh viêm gan do virus có thể lây nhiễm qua các hành vi như sử dụng ma túy, quan hệ tình dục không an toàn. Viêm gan thường phát triển âm thầm trong nhiều năm, nên bạn cần kiểm tra chức năng gan và khám tổng quát thường xuyên.

3 chế độ ăn tốt nhất với người mắc bệnh tiểu đường

 

Những người mắc bệnh tiểu đường phải xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh tập trung vào trái cây và rau quả, hạn chế carbohydrate tinh chế và các loại đường. Cả người mắc bệnh tiểu đường loại 1 và loại 2 đều phải kiểm soát lượng đường trong máu thật chặt chẽ để tránh các biến chứng về sức khỏe.

Những người mắc tiền tiểu đường tuy lượng đường trong máu tăng cao nhưng chưa phải là tiểu đường cũng nên tuân theo chế ăn uống tương tự để giảm nguy cơ phát triển thành tiểu đường loại 2.

(Ảnh: Shutterstock)

Nếu bạn bị tiểu đường hoặc có nguy cơ mắc bệnh thì dưới đây là cách ăn uống lành mạnh và điều chỉnh lượng đường trong máu của bạn:

Bạn nên ăn gì?

Theo Viện quốc gia Mỹ về bệnh tiểu đường, bệnh tiêu hóa và bệnh thận (National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases), người mắc bệnh tiểu đường nên bổ sung dinh dưỡng từ rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, protein nạc và sữa.

Các loại thực phẩm tốt nhất cho người bệnh tiểu đường là:

  • Nhóm đường bột: ngũ cốc nguyên hạt, đậu đỗ, gạo còn vỏ cám, rau củ. 
  • Nhóm thịt cá: cá hồi, cá ngừ, cá thu, thịt nạc, thịt gia cầm bỏ da, thịt lọc bỏ mỡ.
  • Nhóm chất béo: dầu đậu nành, vừng, dầu cá, mỡ cá, ô liu.
  • Nhóm rau: bông cải xanh, măng tây, đậu cô ve, rau diếp cá, cà rốt, bí ngô, hành tây, bắp cải, súp lơ, rau bi na.
  • Hoa quả: bưởi, dâu tây, cam, anh đào, táo, lê, mận hậu, dứa, lựu, đu đủ. Hạn chế ăn các loại quả chín ngọt như: sầu riêng, hồng chín, xoài chín.

Nhìn chung, những người mắc bệnh tiểu đường nên tránh những thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa và nhiều đường như: nước trái cây đóng hộp, soda, bánh rán, đồ chiên xào, bánh quy, kẹo, các loại carbohydrate đơn giản (như bánh mì trắng hoặc ngũ cốc tinh chế).

Nếu bạn muốn lên kế hoạch ăn uống khoa học để điều trị và phòng ngừa bệnh tiểu đường, hãy thử một trong ba chế độ ăn dưới đây:

1. Chế độ ăn Địa Trung Hải

Chế độ ăn Địa Trung Hải tập trung vào các thực phẩm lành mạnh có nguồn gốc thực vật như rau củ quả và các loại hạt; chất đạm như cá và chất béo lành mạnh từ dầu ô liu. Những người mắc bệnh tiểu đường thường được khuyên ăn theo chế độ này bởi nó cung cấp nhiều rau, protein nạc và hạn chế đường.

(Ảnh: Shutterstock)

Ví dụ, một nghiên cứu năm 2009 công bố trên tạp chí Diabetic Medicine cho thấy những bệnh nhân tuân theo chế độ ăn Địa Trung Hải nghiêm ngặt có chỉ số HbA1c (chỉ số đo lượng đường trong máu) trong khoảng thời gian 3 tháng thấp hơn và có lượng đường trong máu ngay sau bữa ăn thấp hơn so với những người ăn theo chế độ này không nghiêm ngặt. 

Một đánh giá khoa học năm 2010 công bố trên “Diabetes Research and Clinical Practice” kết luận rằng chế độ ăn Địa Trung Hải rất tốt trong việc ngăn ngừa bệnh tiểu đường, kiểm soát lượng đường trong máu và giảm các yếu tố gây bệnh tim mạch.

Thực đơn một ngày của bạn theo chế độ ăn Địa Trung Hải có thể như sau:

  • Bữa sáng: Sữa chua Hy Lạp với quả mọng và các loại hạt.
  • Bữa trưa: Salad với dầu ô liu, cá hồi, bánh mì pita nguyên cám.
  • Bữa tối: Vỏ bánh pizza nguyên hạt, phủ rau và phô mai ít béo.
  • Bữa ăn nhẹ: Các loại hạt, trái cây hoặc trứng luộc.

>> Bí mật trong chế độ ăn Địa Trung Hải: Dầu ô-liu

2. Chế độ ăn Dash

Dash là viết tắt của Dietary Approaches to Stop Hypertension, một chế độ ăn uống khoa học được khuyến nghị cho những người muốn phòng ngừa hoặc đang điều trị tăng huyết áp, đồng thời giảm thiểu rủi ro phát sinh bệnh tim mạch, và nó cũng đã được chứng minh là có lợi cho bệnh nhân tiểu đường.

Đặc điểm của chế độ ăn này là: cắt giảm lượng muối tiêu thụ, đường bổ sung (đường phụ gia), chất béo; tăng cường trái cây và rau củ quả; hạn chế ăn thịt đỏ (thịt bò, cừu…) và thay bằng protein nạc (thịt gà, cá, đậu…).

(Ảnh: Shutterstock)

Một nghiên cứu năm 2017 được công bố trên Diabetics Spectrum, tạp chí của Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ, cho thấy việc tuân theo chế độ ăn kiêng DASH có thể làm giảm tình trạng kháng insulin.

Một nghiên cứu năm 2016 công bố trên tạp chí Nutrition cho thấy tuân thủ chế độ ăn Dash có thể giảm 71% nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ. Một nghiên cứu năm 2019 công bố trên Diabetes Management cho thấy thanh thiếu niên mắc bệnh tiểu đường loại 1 kiểm soát tình trạng cơ thể tốt hơn sau 18 ngày tuân thủ chế độ Dash.

Thực đơn một ngày theo chế độ ăn DASH có thể như sau:

  • Bữa sáng: Trứng tráng, rau và phô mai ít béo.
  • Bữa trưa: Cá ngừ bọc bánh mì pita với rau thái lát.
  • Bữa tối: Gà nướng, khoai tây và rau.
  • Bữa ăn nhẹ: Trái cây, các loại hạt, hoặc phô mai ít béo.

3. Chế độ ăn Keto

Keto là cụm từ viết tắt của “Keep Eating The fat Off” – Hãy tiếp tục ăn chất béo. Nói một cách dễ hiểu, chế độ ăn Keto chính là chế độ ăn nhiều chất béo tốt có lợi cho cơ thể và hạn chế lượng carbohydrate. Khi thực hiện chế độ ăn Keto, bạn sẽ chỉ cần ăn 1/10 lượng carbohydrate, tức chỉ 5% carb, 25% protein và 70% chất béo. 

(Ảnh: Shutterstock)

Một nghiên cứu năm 2019 công bố trên tạp chí Nutrients cho thấy chế độ ăn Keto có hiệu quả trong việc giảm lượng đường trong máu và giảm cân nặng ở những người mắc bệnh tiểu đường loại 2, nhưng việc cắt giảm mạnh lượng carb có thể không được lâu dài vì nhiều người cảm thấy khó khăn khi thực hiện chế độ này. Ngoài ra, nghiên cứu này chưa chứng minh được chế độ ăn Keto có an toàn với người mắc bệnh tiểu đường loại 1 hay không.

Nói chung, nếu bạn bị bệnh tiểu đường loại 1 hoặc loại 2, hãy đảm bảo rằng bạn đã tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thử chế độ ăn Keto. Mặc dù có một số bằng chứng rằng chế độ ăn này có thể hữu ích cho những người mắc bệnh tiểu đường loại 2, nhưng nó vẫn có thể có những rủi ro về sức khỏe và có khả năng gây nguy hiểm cho những người mắc bệnh tiểu đường loại 1.

Nếu bác sĩ đồng ý cho bạn thực hiện chế độ ăn Keto thì thực đơn một ngày của bạn có thể như sau:

  • Bữa sáng: Thịt xông khói và trứng.
  • Ăn trưa: Măng tây bọc dăm bông prosciutto.
  • Bữa tối: Bít tết với rau củ nướng.
  • Bữa ăn nhẹ: Quả bơ, các loại hạt, hoặc phô mai.

Theo Insider

Cách điều trị đốm đồi mồi da

Đốm đồi mồi là những đốm sẫm màu trên da, thường gặp ở mặt, bàn tay, cánh tay, vai và ngực, gây mất thẩm mỹ, khó điều trị.

Bác sĩ Thái Thanh Yến, Khoa Da liễu – Thẩm mỹ da, Bệnh viện Đại học Y dược TP.Saigon, cho biết đốm đồi mồi thường kích thước không đều, từ 0,5 đến 2,5 cm, được xem là dấu hiệu của lão hóa da. Tuổi càng cao, đốm càng nhiều, tiến triển cả về màu sắc lẫn kích thước. Tuổi tăng, da mỏng hơn, đàn hồi kém hơn nên khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời dễ bị tổn thương. Người trẻ tuổi làm việc nhiều dưới ánh mặt trời mà không bảo hộ da cũng dễ mắc bệnh.

Ngoài ra một số nguyên nhân khác gây đồi mồi da, như lạm dụng đèn, đặc biệt ở những người có làn da sáng; sử dụng mỹ phẩm nhạy cảm với ánh nắng. Di truyền, rối loạn nội tiết, dinh dưỡng không đầy đủ, lối sống thiếu khoa học… cũng gây tổn thương da, xuất hiện đốm đồi mồi.

Theo bác sĩ Yến, đốm đồi mồi không phải ung thư da song làm mất thẩm mỹ. Một số trường hợp đốm đồi mồi tăng trưởng nhanh về kích thước, màu sắc bất thường, kèm theo đau, ngứa hoặc chảy máu…

Bác sĩ khuyến cáo để phòng tránh đốm đồi mồi nên hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong khoảng từ 10h sáng đến 15h chiều. Thời gian này ánh nắng mặt trời chứa tia UV với cường độ cao nhất, ảnh hưởng đến da. Sử dụng kem chống nắng phổ rộng, chỉ số SPF ít nhất 30 trước khi ra nắng 20-30 phút và thoa nhắc lại sau mỗi hai, ba giờ. Thoa thường xuyên hơn nếu bạn đang bơi hoặc ra mồ hôi. Đeo kính râm, đội mũ rộng vành, mặc quần áo có tác dụng bảo vệ che chắn nắng.

Về điều trị, tùy thuộc tình trạng đốm da, bác sĩ sẽ đưa ra chỉ định phù hợp.

Bệnh nhẹ, có thể dùng kem làm sáng da chứa hydroquinone, hoặc kết hợp retinoids (tretinoin) và steroid nhẹ để làm mờ các đốm đồi mồi trong vài tháng.

Liệu pháp laser và ánh sáng xung mạnh, dùng hai đến ba liệu trình trị liệu để loại bỏ lớp trên cùng của da.

Liệu pháp lạnh đông là đưa nitơ lỏng vào các đốm đồi mồi để phá hủy sắc tố. Bác sĩ chấm nitơ lỏng lên tổn thương da nhỏ trong vòng 5 giây, hoặc xịt nitơ lỏng lên vùng tổn thương rộng hay một đám nhỏ các đốm đồi mồi. Khi vùng da này lành lại, tổn thương mờ dần và sáng hơn.

Tẩy da bằng AHA (alpha hydroxy acid): AHA có các phân tử nhỏ, dễ dàng thâm nhập vào bề mặt da, loại bỏ tế bào da chết theo cơ chế tự nhiên. Thoa AHA lên vùng da có đồi mồi để tăng cường độ ẩm, trẻ hóa làn da nhờ tái tạo tế bào mới, cải thiện sắc tố, làm đều màu da.

Bác sĩ cũng có thể sử dụng hai kỹ thuật dermabrasion (mài mòn da) và microdermabrasion (siêu mài mòn da) để tái tạo bề mặt da, giúp da mịn màng hơn.

Các phương pháp trên có thể cải thiện làn da sau vài tuần hoặc vài tháng. Tuy nhiên chúng có thể gây một số tác dụng phụ không mong muốn như đỏ da, kích ứng, tăng sắc tố sau viêm… Do đó bệnh nhân cần phải được bác sĩ chuyên khoa da liễu khám và tư vấn phương thức điều trị phù hợp cho da của mình.

Ngoài ra, nên áp dụng chế độ ăn đủ chất, tăng cường rau xanh, hoa quả tươi, thực phẩm giàu vitamin A, E, C, omega-3, selen, uống nhiều nước, ngủ đủ giấc. Tăng cường vận động, sống vui khỏe để giảm stress và làm chậm quá trình lão hóa chung cho cơ thể.

Dấu hiệu ung thư đại tràng

Bệnh nhân ung thư đại tràng có xu hướng trẻ hóa, triệu chứng ban đầu là chảy máu trực tràng, hậu môn táo bón, phát hiện thì tỷ lệ khỏi lên đến 94%.

Ngày 28/8, nam diễn viên Chadwick Boseman, vai chính trong bộ phim Black Panther, qua đời vì ung thư đại tràng. Sự ra đi ở tuổi 43 của anh khiến nhiều người quan tâm hơn căn bệnh này.

Ung thư đại tràng là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ hai tại Mỹ. Tỷ lệ này đang tăng lên ở người trẻ.

Phần lớn bệnh được phát hiện ở người già, song lượng bệnh nhân trẻ tuổi đang gia tăng nhanh chóng trong những năm gần đây. Người trên 65 tuổi, tỷ lệ ung thư đại tràng, bao gồm cả khối u trong trực tràng và ruột kết, thậm chí giảm do tầm soát thường xuyên hơn. Tuy nhiên, ung thư đã tăng khoảng 20% ở người dưới 50 tuổi, theo một báo cáo gần đây của Hiệp hội Ung thư Mỹ.

Các chuyên gia hiện chưa chắc chắn về nguyên do. Đối với một số bệnh nhân, các bệnh nền như béo phì, tiểu đường, thói quen hút thuốc hoặc tiền sử ung thư của gia đình là nguồn cơn chính. Song không phải tất cả người phát triển khối u đều có những yếu tố này.

Nam diễn viên Chadwick Boseman trong buổi ra mắt phim Black Panther năm 2018, qua đời hôm 28/8 vì ung thư trực tràng. Ảnh: AP.

“Vấn đề là chúng tôi vẫn chưa biết rõ”, Tiến sĩ Robin B. Mendelsohn, đồng giám đốc Trung tâm Ung thư Đại trực tràng Khởi phát Sớm tại Trung tâm Ung thư Memorial Sloan Kettering, nhận định. Đây là cơ sở chuyên điều trị cho các bệnh nhân ung thư nhỏ tuổi. Bà và các đồng nghiệp đã tiến hành tìm hiểu chế độ ăn uống, các loại thuốc kháng sinh và hệ sinh thái – vốn đã thay đổi đáng kể sau năm 1960, có góp phần gây bệnh ung thư ở người trẻ tuổi hay không.

Khi nào nên khám sàng lọc?

Hiệp hội Ung thư Mỹ và các nhóm chuyên gia khuyến nghị người dân nên bắt đầu tầm soát ở tuổi 45. Những người có tiền sử gia đình mắc ung đại tràng nên xét nghiệm khi vừa 40, hoặc sớm hơn 10 năm so với độ tuổi mà người nhà của họ được chẩn đoán.

Tiến sĩ Mendelsohn cũng cho rằng người mắc viêm ruột, loét tá tràng, đại tràng, bệnh Crohn (viêm không đặc hiệu) và những người từng xạ trị vùng bụng, xương chậu nên tiến hành tầm soát sớm.

Quá trình sàng lọc có thể bao gồm các xét nghiệm khác nhau, dựa trên mẫu phân hoặc hình ảnh nội soi ruột kết. Rủi ro từ các lần kiểm tra tương đối nhỏ. Ưu điểm của chúng là có thể phát hiện polyp (dạng tổn thương hình dáng giống khối u) đại tràng là lành tính hay ác tính, theo ông Mohamed E. Salem, phó giáo sư y khoa tại Viện Ung thư Levine tại Trung tâm Y tế Atrium Health. Ông nhấn mạnh việc tầm soát sớm hay muộn quyết định khá nhiều đến tiên lượng của bệnh nhân.

Rebecca L. Siegel, giám đốc khoa học của Hiệp hội Ung thư Mỹ, cho biết: “Tỷ lệ sống sót sau 5 năm của những người trẻ tuổi bị ung thư giai đoạn đầu là 94%. Đối với người mắc bệnh ở giai đoạn muộn, con số này có thể thấp tới 20%”. Bà gọi chẩn đoán sớm là yếu tố đưa người bệnh khỏi “ranh giới sự sống và cái chết”.

Bệnh ung thư có ảnh hưởng khác nhau ở mỗi chủng tộc?

Theo báo cáo gần nhất của Hiệp hội Ung thư Mỹ, tỷ lệ mắc ung thư trực tràng ở người da đen cao hơn. Từ năm 2012 đến 2016, số ca mắc mới ở người da màu (không phải gốc Tây Ban Nha) là 45,7ca/100.000 người, cao hơn khoảng 20% so với người da trắng, hơn 50% so với người Mỹ gốc Á – Thái Bình Dương.

Bà Siegel cũng nhận định người Mỹ gốc Phi ở mọi lứa tuổi có nguy cơ tử vong vì ung thư đại tràng cao hơn mặt bằng chung tới 40%.

“Đó là do chẩn đoán muộn, sự phân biệt chủng tộc có hệ thống và tất cả yếu tố khác mà công dân tại đây phải đối mặt trong hàng trăm năm”, bà nói.

Ảnh qua kính hiển vi của một tế bào ung thư đại tràng đang phân chia. Ảnh: Science

Triệu chứng ban đầu của ung thư đại tràng

Triệu chứng phổ biến nhất bao gồm phân có máu hoặc chảy máu từ trực tràng. Những dấu hiệu liên quan khác có thể kể đến táo bón, tiêu chảy, thay đổi thói quen đại tiện, phân sẫm màu, cảm thấy mệt mỏi do thiếu máu, đau hoặc co thắt phần bụng, buồn nôn, nôn mửa và sụt cân không rõ nguyên nhân.

“Nếu phát hiện điều bất thường, bạn phải chú ý đến nó. Đừng bỏ qua nó chỉ vì bận rộn hoặc chủ quan rằng mình còn trẻ”, giáo sư Salem nói.

Người trẻ ngần ngại khi nói về ung thư

Trên thực tế, ung thư là một chủ đề mà nhiều người trẻ tuổi tại Mỹ hoặc nhiều nơi trên thế giới ngại nhắc đến. Tiến sĩ Siegel cho biết, thời gian trung bình kể từ khi có triệu chứng đến lúc được chẩn đoán ở người dưới 50 tuổi là 271 ngày, lâu hơn rõ rệt so với con số 29 ngày ở những bệnh nhân 50 tuổi trở lên.

“Cả bác sĩ và người bệnh đều không nghĩ đến khả năng ung thư. Họ thường chỉ sàng lọc một phần, thay vì tổng thể. Triệu chứng của các bệnh nhân trẻ đôi khi kéo dài nhiều năm. Có điều, họ ít khi có bảo hiểm y tế như người lớn tuổi, khả năng chi trả cũng hạn chế hơn. Họ thường có tư tưởng ‘Tôi mới 30 tuổi, điều này sẽ qua thôi’”, bà nói.

Các triệu chứng của ung thư đại tràng như chảy máu hậu môn cũng là điều xấu hổ đối với những người trẻ,

“Họ không thích thảo luận hay tiết lộ thông tin đó. Điều này dễ hiểu. Chúng tôi có nghĩa vụ thay đổi văn hoá ấy. Bạn cần nói lên cơn đau của mình, hay tình trạng chảy máu ở khu vực đó, cả triệu chứng táo bón hoặc tiêu chảy”, bà nhấn mạnh.

(Theo NY Times)

Thuốc giảm đau làm chảy máu dạ dày người bệnh tim mạch

 

Bà Ninh, 53 tuổi, ở Bến Tre, bị bong gân nên tự mua thuốc giảm đau uống, sau đó nôn ra máu, xuất huyết dạ dày.

Dược sĩ Nguyễn Thị Trang, khoa Dược, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.Saigon, ngày 25/8 cho biết, bệnh nhân vào viện khám, tường thuật bốn ngày trước bà đến hiệu thuốc mua thuốc giảm đau celecoxib uống trị sưng đau và bong gân ở mắt cá chân. Khi đó, bà cũng đang điều trị tăng huyết áp và rung nhĩ (một bệnh tim mạch) bằng thuốc bisoprolol 5 mg và rivaroxaban 20 mg. Khi mua thuốc giảm đau, bà không thông báo với dược sĩ biết mình đang dùng thuốc trị bệnh tim mạch.

Bác sĩ Bệnh viện Đại học Y Dược TP. chẩn đoán bệnh nhân bị xuất huyết dạ dày nghi do thuốc giảm đau celecoxib. Bà ngưng celecoxib và dùng thuốc kháng đông. Sau khi nội soi cầm máu và điều trị nội khoa, tình trạng bệnh nhân mới ổn định, được xuất viện. Các bác sĩ cho biết bà Ninh đang điều trị bệnh tim mạch với thuốc kháng đông là rivaroxaban, có nguy cơ gây xuất huyết. Trong khi đó, thuốc giảm đau bà tự ý mua và sử dụng là celecoxib lại có tác dụng phụ gây viêm loét dạ dày và nặng hơn là có thể chảy máu dạ dày.

Việc kết hợp hai thuốc như vậy làm tăng nguy cơ xuất huyết tiêu hóa. Trường hợp này, nếu bệnh nhân trao đổi kỹ với bác sĩ, dược sĩ thì có thể giảm đau không dùng thuốc, như chườm đá chỗ bong gân. Hoặc, nếu đau nhiều thì dùng paracetamol trước.

Theo dược sĩ Trang, thuốc celecoxib mà bệnh nhân dùng thuộc nhóm NSAID. Đây là nhóm các thuốc giảm đau kê đơn, dùng cho các cơn đau khi viêm, thoái hóa khớp… Do tác dụng phụ xấu đến tiêu hóa, bác sĩ thường kê liều thấp nhất và trong thời gian ngắn nhất có thể.

Sử dụng thuốc nhóm NSAID có thể làm tăng nguy cơ bị tổn thương thận cấp và các biến cố trên tim mạch. Đặc biệt, phụ nữ mang thai từ tháng thứ 6 thai kỳ là đối tượng chống chỉ định dùng NSAID, vì nguy cơ tổn thương thận, tim, phổi có thể gây tử vong cho thai nhi.

Các thuốc giảm đau không kê đơn như paracetamol (OTC), dành cho các cơn đau nhẹ, được các bác sĩ đánh giá khá an toàn. Tuy nhiên, nhóm thuốc này vẫn có tác dụng phụ. Trên thực tế, nhiều trường hợp bị ngộ độc paracetamol do dùng không đúng cách, dẫn đến suy gan cấp, đe dọa đến tính mạng.

Nhóm opioid, là thuốc giảm đau mạnh nhất thuộc nhóm thuốc kê đơn. Nổi bật nhất là morphin, fentanyl, tramadol, được bác sĩ kê điều trị cho bệnh nhân ung thư, đau sau mổ. Tác dụng phụ rõ rệt nhất của nhóm này là buồn nôn, táo bón, lệ thuộc thuốc. Nếu tuân thủ điều trị, được giám sát y tế sát sao, hiệu quả giảm đau tốt, chất lượng cuộc sống người bệnh được cải thiện. Tuy nhiên, người bệnh có thể nghiện thuốc, ức chế hô hấp, thậm chí nguy hiểm tính mạng nếu dùng không đúng chỉ định.

“Sử dụng thuốc giảm đau như con dao hai lưỡi, nếu không sử dụng hợp lý sẽ để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng”, dược sĩ cảnh báo.

Dược sĩ Đặng Nguyễn Đoan Trang, Trưởng khoa Dược, thông tin thêm, tình trạng người bệnh tự mua thuốc giảm đau, tự quyết định liều sử dụng hiện nay rất phổ biến. Một số người ngại đi tái khám định kỳ mà tự mua thuốc giảm đau theo đơn thuốc cũ. Thực tế, tình trạng bệnh thường diễn biến khác nhau theo thời gian, cần được bác sĩ điều chỉnh lại thuốc để đảm bảo hiệu quả, hạn chế tối đa tác dụng phụ có thể gặp phải.

Dược sĩ Đoan Trang khuyên khi dùng thuốc giảm đau phải có sự tư vấn của bác sĩ hoặc dược sĩ. Đồng thời, người bệnh cần cung cấp đầy đủ thông tin về triệu chứng, mức độ đau, tiền sử dùng thuốc điều trị… để giúp dược sĩ lựa chọn loại thuốc giảm đau phù hợp, tránh các biến chứng có thể xảy ra. Người bệnh không được tự ý nhai, bẻ hay nghiền viên thuốc hay tự thay đổi liều sử dụng, mua thêm thuốc hoặc ngưng thuốc đột ngột.

Trước khi dùng thuốc, người bệnh nên chủ động kiểm tra thành phần hoạt chất trên bao bì, tờ hướng dẫn sử dụng để tránh nguy cơ quá liều, do uống nhiều thuốc cùng một lúc. Người bệnh biết các chống chỉ định, liều dùng tối đa, tác dụng phụ có thể xảy ra để cân nhắc sử dụng.

 

Thói quen ăn tối muộn khiến tôi phải trả giá đắt: Ung thư dạ dày lơ lửng treo trên đầu, tinh thần mệt mỏi, sức khoẻ suy kiệt vì mất ngủ…

 

Cơ quan nội tạng trong cơ thể người hoạt động là có chu kỳ hay còn gọi là nhịp sinh học. Khi bạn có thói quen lệch với chu kỳ sinh học tự nhiện, hoặc làm đảo lộn chúng thì liền tăng nguy cơ bệnh tật.

TS. Manolis Kogevinas thuộc Viện Y tế Toàn cầu Barcelona chỉ rõ, nếu một người ăn tối muộn và đi ngủ ngay sau đó thì thức ăn sẽ không được chuyển hóa và họ sẽ khó có giấc ngủ ngon, và nó làm tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt và ung thư vú.

Chỉ cần bạn ăn tối trước 21h hoặc ít nhất 2 tiếng trước khi đi ngủ có nguy cơ mắc ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt thấp hơn 20% so với những người ăn sau 22h hoặc đi ngủ ngay sau khi ăn đêm. Ngay cả khi bạn lai rai ăn vặt thì cũng không tốt chút nào.

Việc ăn uống lúc đêm khuya sẽ khiến dạ dày không có thời gian nghỉ ngơi, làm cản trở sự phục hồi của niêm mạc dạ dày, lâu ngày gây tổn hại niêm mạc dạ dày, dẫn đến ung thư. Bởi lẽ, các tế bào biểu mô dạ dày cần liên tục tái tạo, khoảng 2 – 3 ngày là hết một chu kỳ sống. Quá trình tái tạo này thường diễn ra vào ban đêm, khi đường tiêu hóa không phải làm việc. Nếu bạn thường xuyên ăn vào ban đêm, niêm mạc dạ dày sẽ không có lúc nào để thực hiện quá trình tái tạo.

Ngoài ra, các thực phẩm chúng ta ăn vào ban đêm tích lại trong dạ dày, sẽ thúc đẩy sự tiết dịch dạ dày, kích thích dạ dày, dẫn đến khả năng miễn dịch bị suy yếu, gây ra các vết loét. Nếu như thực phẩm bạn ăn lại thuộc dạng chiên, nướng, nhiều chất béo, thì những chất gây ung thư bên trong đó còn làm tổn thương dạ dày nghiêm trọng hơn.

Vì công việc bận rộn, nhiều gia đình, đặc biệt là những bạn trẻ sống độc thân thường ăn tối muộn và sau bữa ăn thường đi ngủ luôn. Việc này còn làm tăng nguy cơ viêm dạ dày – trào ngược thực quản. Nếu axit bị trào ngược trong một thời gian dài, nó có thể dần dần phát triển thành các tổn thương tiền ung thư, do đó làm tăng nguy cơ ung thư thực quản.

– Thứ nhất, sau khi bạn ăn xong, máu ưu tiên dồn xuống dạ dày để co bóp và tiêu hóa thức ăn. Thế nhưng khi bạn đi ngủ ngay khiến mọi hoạt động trong cơ thể ngưng lại, khiến máu dồn về dạ dày không đủ, khiến thức ăn không được tiêu hóa hết trở thành nguồn dinh dưỡng cho những vi khuẩn gây hại tấn công, dần dần gây bệnh cho dạ dày và đường ruột.

Khi dạ dày bị tổn thương, axit không được tiết ra đúng mức để tiêu hóa thức ăn, chức năng co bóp và tiêu hóa đều giảm. Thức ăn không được tiêu hóa ứ lại trong dạ dày, thúc lên van ngăn cách dạ dày với thực quản, làm chiếc “van” này mở ra khiến dịch tiêu hóa và thức ăn từ dạ dày trào ngược lên thực quản.

– Thứ hai, thông thường axit sẽ được sản sinh trong quá trình dạ dày tiêu hóa thức ăn. Nhưng khi vừa ăn xong bạn đã ngủ ngay khiến cho cơ thắt thực quản dưới suy yếu, đóng mở bất thường tạo điều kiện cho axit trào ngược lên ống thực quản, khiến ngực nóng rát, tác động vào vào niêm mạc thực quản gây viêm loét, dần dần biến chứng có thể gây ung thư thực quản. Ung thư thực quản là một trong những bệnh nguy hiểm nhất trong các ung thư tiêu hóa, sau ung thư dạ dày, ung thư gan và ung thư đại trực tràng.

Sau khi ăn đêm, hệ tiêu hóa phải tăng cường hoạt động tiêu hóa thức ăn khiến chúng ta cảm thấy bụng ấm ách, khó tiêu. Thức ăn bám lại lâu dài trong ruột, làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng (ruột kết).

Thêm vào đó, bữa tối muộn còn làm tăng nguy mắc một số bệnh khác như: Đột quỵ, thừa cân, mất ngủ, tiểu đường và cao huyết áp…

Các chuyên gia cho bạn một số lời khuyên dưới dây:

1. Hãy thiết lập chế độ ăn cân bằng giữa 3 bữa theo tỉ lệ sáng – trưa – tối là 30%, 40%, 30%. Cách này sẽ giảm thiểu tối đa các cơn đói cồn cào đến bất ngờ vào ban đêm.

2. Khi cảm thấy muốn ăn đêm, hãy uống nước ấm để làm dịu cảm giác thèm ăn.

3. Không nên mua thức ăn nhanh dự trữ và để gần khu vực chúng ta nằm ngủ.

4. Đánh răng cũng là một phương pháp được nhiều người áp dụng để từ bỏ thói quen ăn khuya thành công.

Nếu do đặc thù công việc bắt buộc phải ăn đêm, hãy chọn những thức ăn nhẹ, thức ăn mềm, dễ tiêu hóa, ấm, nóng để dạ dày làm việc được nhẹ nhàng hơn, ví dụ như: một ly sữa ấm, một bát cháo, một bát súp…

 

55% người Việt bị trĩ: Nguyên nhân là gì?

 

 

Bác sĩ Cường cho biết ông thường xuyên gặp các ca tai biến, di chứng do điều trị bệnh trĩ không đúng cách.

 

Thủng hậu môn 

TS.BS Lê Mạnh Cường, Phó Giám đốc Bệnh viện Y học Cổ truyền Trung ương, Phó Chủ tịch Hội Đại trực tràng học Việt Nam, cho biết bệnh trĩ hiện nay đang trẻ hóa, nhiều trường hợp học sinh cấp 3 đã bị trĩ. Điều đáng lo ngại nhất hiện nay đó là bệnh nhân lên mạng mua các loại thuốc chữa trĩ vì tin rằng nó hiệu quả với những lời quảng cáo có cánh. Vì thế, bệnh nhân thường gặp những biến chứng nặng nề.

Gần đây nhất là trường hợp 70 tuổi ở Lĩnh Nam, Hà Nội, mua thuốc trên mạng được quảng cáo bôi là chữa khỏi bệnh trĩ. Bệnh nhân bôi được 3 ngày thì phải vào viện cấp cứu và bị hoại tử toàn bộ ống hậu môn, da và niêm mạc hoại tử.

Bác sĩ Cường cho biết khi vào viện, bệnh nhân kể với bác sĩ do sợ phẫu thuật, tự mua thuốc về bôi dù không hiểu là bệnh gì, khi chạm thuốc vào quần khiến thủng luôn cả vị trí thuốc dính vào quần. Bệnh nhân bị  thủng ống hậu môn, không thể tái tạo.

Sau mổ, bác sĩ phải tiến hành nong ngay từ ngày thứ 2, đến gần 2 tháng liên tục thì mới ổn định. Tuy nhiên vấn đề giải quyết hẹp ống hậu môn cũng chỉ đạt 80%. Bệnh nhân đi đại tiện rất khó chịu, khó đi, tổn thương ở đây về hóa chất, nó ngấm dần vào cơ thể gây hậu quả nặng nề.

Trường hợp 2 là ở Quảng Ninh, được một người xưng là bác sĩ người nước ngoài “tiêm dạo” chữa bệnh trĩ, tiêm trực tiếp vào tổn thương gây áp xe nặng nề.

Ảnh minh họa

Theo Bác sĩ Cường, việc điều trị bằng thuốc đắp hay các biện pháp khác người bệnh cần cẩn trọng. Với thuốc nam, hiệu quả trên từng tổn thương nhất định, gần như ít tác dụng phụ. Ví dụ như lá trầu không mà đòi hỏi trĩ độ 4 thì không thể.

Hiện nay, quan điểm của y học hiện đại chia ra có: trĩ nội, ngoại, hỗn hợp

Đông y thì có  thể thấp nhiệt, thể hàn nhiệt tùy từng trường hợp để điều trị chính xác.

Bác sĩ Cường cho biết bệnh trĩ có xu hướng gia tăng, trước đây trên 30 tuổi mới mắc, nhiều ở độ tuổi 60 trở lên nhưng thực tế hiện nay trẻ hóa. Bác sĩ Cường đã khám cho rất nhiều bệnh nhân mới chỉ ngoài 20, thậm chí 15-16 tuổi đang là học sinh cấp 3 đã bị trĩ.

Nguyên nhân bệnh trĩ

Theo bác sĩ Cường bệnh trĩ ở người trẻ đã được xác định nguyên nhân do lối sống. Hiện nay người trẻ có lối sống hiện đại thay đổi cách sống, ngồi nhiều, chế độ ăn nhanh, lười vận động, lười ăn rau xanh… Đây là những yếu tố nguy cơ làm bệnh trĩ trẻ hóa dần.

Theo PGS Nguyễn Thị Lâm – nguyên Phó viện trưởng viện Dinh dưỡng Quốc gia, bệnh trĩ là do yếu tố ăn uống, lối sống tĩnh tại là chính.

Các yếu tố như khẩu phần ăn thiếu rau xanh, quả chín ảnh hưởng nhiều đến bệnh trĩ. Trung bình cần 400 g rau xanh, 200-300 g quả chín một ngày; nhưng hiện nay trung bình mới 200 g rau xanh/ người trong khi nước ra có nguồn rau xanh rất dồi dào.

Ngoài ra, bác sĩ Lâm cho biết thói quen không đủ nước, trong khi bình thường cần 1,5-2l nước một ngày, mùa hè đến 2,5l/ ngày…

Cơ thể thiếu vitamin D làm táo bón, gây trĩ từ trẻ em đến người lớn, người già tỉ lệ thiếu vitamin D hiện nay vẫn nhiều khoảng 50%.

Để phòng bệnh trĩ, PGS Lâm cho rằng mọi người cần có chế độ ăn giúp ngăn ngừa bệnh trĩ, táo bón, hỗ trợ trong điều trị hiệu quả hơn. Những thực phẩm giảm tình trạng táo bón là những thực phẩm có nhiều chất xơ hoà tan, mồng tơi, rau đay, mướp, ăn quả đậu bắp, luộc xào, các sản phẩm từ sữa có probaiotic có thể uống.

Những người đang có tình trạng táo bón nên ăn sữa chua, uống sữa chua. Uống đủ nước, ăn rau khoai lang, củ khoai lang, khoai tây, sẽ đỡ tình trạng táo bón. Tăng cường vận động xoa bụng,. Giảm thức ăn cay, những thực phẩm như ổi, hồng xiêm khi ăn sẽ tăng trình trạng táo bón.

Bác sĩ Cường cho biết khi thấy các triệu chứng bất thường ở vùng hậu môn, trực tràng điển hình là đau rát, đại tiện ra máu… người bệnh cần chú ý tới khám bác sĩ để có thể điều trị bệnh sớm.

Ngoài bệnh trĩ, dấu hiệu đi đại tiện ra máu có thể là biểu hiện của nhiều bệnh, nên cần thận trọng thăm khám để chẩn đoán xác định bệnh trĩ chính xác, loại trừ các tổn thương khác để điều trị kịp thời.

Nguồn: https://infonet.vietnamnet.vn/khoe-dep/55-nguoi-viet-bi-tri-thu-pham-la-gi-258278.html

Dù có dấu hiệu của bệnh trĩ nhưng nhiều người lại hay bỏ qua, đến khi có biến chứng nặng mới đến bệnh viện thăm khám thì đã quá muộn.

 

Căn bệnh ung thư cả nhà mắc: Chuyên gia cảnh báo triệu chứng

Ung thư tuyến giáp là bệnh ung thư phổ biến hiện nay và có nhiều trường hợp cả hai vợ chồng, hai chị em, thậm chí 3 mẹ con cùng mắc bệnh này.

Nhiều người cùng mắc trong gia đình

GS Mai Trọng Khoa – nguyên Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội, cho biết thời gian gần đây số ca mắc ung thư tuyến giáp vào bệnh viện điều trị ngày càng tăng trong đó có nhiều bệnh nhân phát hiện khi tình cờ đi khám bệnh.

Ví dụ trường hợp của hai vợ chồng anh B.Đ.L (47 tuổi, Phú Thọ) đi kiểm tra sức khoẻ định kỳ. Qua khám bác sĩ phát hiện cả hai vợ chồng đều có u tuyến giáp. Kết quả chọc sinh thiết có tế bào ác tính.

Vợ chồng anh L. sau đó đã đi khám kiểm tra chéo kết quả ở đơn vị y tế khác. Chẩn đoán ung thư tuyến giáp bướu keo. Vợ chồng anh L. cùng vào viện và điều trị ung thư tuyến giáp bằng phẫu thuật và i ốt phóng xạ.

Em N.N.V và N.N.A 18 tuổi, trú tại Hà Nội, là hai chị em sinh đôi. N.A có biểu hiện nuốt nghẹn, có bướu ở cổ. Em được mẹ đưa đi khám bệnh và được chẩn đoán ung thư tuyến giáp.

Bác sĩ tư vấn nên sàng lọc tuyến giáp với các thành viên khác. Kết quả, em N.V em gái của N. A cũng bị ung thư tuyến giáp. Hai chị em đã vào viện điều trị theo phác đồ của bác sĩ.

Trường hợp của N.T.H.T, 32 tuổi, trú tại Hà Nội, cũng nhập viện Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu Bệnh viện Bạch Mai vì khám sức khỏe tình cờ phát hiện u tuyến giáp. Kết quả xét nghiệm tế bào học tuyến giáp là ung thư tuyến giáp thể nhú. Bệnh nhân được nhập viện để điều trị.

Sau khi chị T. phẫu thuật và điều trị, mẹ và em trai của bệnh nhân cũng đã đi khám kiểm tra sức khỏe tổng thể tại Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai và cũng phát hiện ung thư tuyến giáp thể nhú khi chưa có các biểu hiện bất thường về mặt lâm sàng.

GS Mai Trọng Khoa cho biết, qua trường hợp này nói lên sự tiến triển của ung thư tuyến giáp thường rất âm thầm, các biểu hiện lâm sàng không đặc hiệu, đôi khi phát hiện tình cờ qua kiểm tra sức khỏe.

Việc gia đình đã có người bị ung thư tuyến giáp thì các thành viên còn lại nên khám kiểm tra sức khỏe tổng thể định kỳ tầm soát phát hiện sớm bệnh. Bệnh sau khi được điều trị kịp thời thường có tiên lượng tốt, việc đánh giá lại hiệu quả của điều trị I-131 bằng sử dụng xạ hình toàn thân với I-131, Tg và AntiTg sau điều trị là rất quan trọng.

BS Nguyễn Thị Hoài An khám cho bệnh nhân.

Dấu hiệu ung thư tuyến giáp

Theo PGS Nguyễn Thị Hoài An, Bệnh viện Đa khoa An Việt, ung thư tuyến giáp là bệnh hay gặp trong các bệnh ung thư của tuyến nội tiết, bệnh chiếm 3,6% các bệnh ung thư nói chung.

Theo số liệu của GLOBOCAN 2018, Việt Nam nằm trong nhóm các nước có tỉ lệ mắc ung thư tuyến giáp cao, theo thống kê bệnh đứng hàng thứ 9 với 5.418 ca mới mắc, 528 ca tử vong mỗi năm. Ung thư tuyến giáp được chia làm hai nhóm mô bệnh học khác nhau về lâm sàng, phương pháp điều trị và tiên lượng là ung thư tuyến giáp thể biệt hóa và ung thư tuyến giáp thể không biệt hóa.

PGS An cho biết ung thư tuyến giáp giai đoạn sớm thường không có triệu chứng, thường được tình cờ phát hiện khi khám sức khỏe tổng quát.

Các triệu chứng của ung thư tuyến giáp muộn hơn với biểu hiện là có khối u trước cổ di động theo nhịp nuốt, người bệnh bị khàn tiếng, khó thở. Thêm triệu chứng nữa đó là có thể nổi hạch cổ, hạch thường nhỏ, mềm, di động và cùng bên với khối u.

PGS An lưu ý khi đứng trước gương mọi người cũng có thể nhìn thấy các dấu hiệu của ung thư tuyến giáp. Ví dụ, với đàn ông thường phát hiện khối u khi cạo râu, phụ nữ có thể nhận ra sự thay đổi ở cổ khi trang điểm. Nếu phát hiện có một khối u lớn ở trước cổ, dưới yết hầu thì có thể theo dõi thêm. Nếu khi nuốt nước bọt, khối u di chuyển lên xuống có thể là lành tính còn các khối u ác tính không di chuyển khi nuốt.

Để phát hiện sớm ung thư tuyến giáp, PGS An khuyến cáo người dân nên có thói quen kiểm tra sức khoẻ và siêu âm tuyến giáp định kỳ hàng năm để phát hiện sớm ung thư tuyến giáp. Phát hiện sớm ung thư tuyến giáp thì việc điều trị bệnh sẽ dễ dàng hơn, người bệnh có cơ hội khỏi bệnh tới 95 %.