Thường xuyên chớp mắt, điều chỉnh khoảng cách giữa mắt với thiết bị điện tử, tránh lấy tay dụi, nghỉ ngơi, ăn đủ chất… giúp mắt không bị khô.
Khô mắt thường gặp ở dân văn phòng, những người ngồi trước màn hình máy tính. Theo hội thảo khô mắt tổ chức tại Bệnh viện Mắt Trung Ương tháng 4/2016, tại Việt Nam có 4-6 triệu người bị khô mắt.
Hiện tượng khô mắt xảy ra khi lớp phim nước mắt bị mất ổn định, làm nước mắt bị giảm đi về số lượng lẫn chất lượng, không cung cấp đủ độ ẩm cho nhãn cầu. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến khô mắt gồm ảnh hưởng từ môi trường, thói quen sinh hoạt, tuổi tác, tác dụng phụ của phẫu thuật mắt…
Dân công sở thường xuyên ngồi trong môi trường máy lạnh, tiếp xúc với màn hình điện tử trong nhiều tiếng đồng hồ mà quên chớp mắt hay không cho mắt nghỉ ngơi là những lý do thường gặp dẫn đến khô mắt.
Bệnh gây ra những triệu chứng khó chịu, làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống như mỏi mắt, chảy nước mắt, mắt bị cộm, nhìn mờ… Nếu không được điều trị kịp thời, khô mắt có thể gây viêm kết giác mạc, giảm thị lực thậm chí dẫn đến mù lòa.
Cơ chế của mắt khi bình thường, làm việc trong môi trường văn phòng với thiết bị kỹ thuật số (VDT – Visual Display Terminal) và khi bị khô mắt, thời gian vỡ phim nước mắt (Break Up Tear – BUT ). Ảnh: Clinical Ophthalmology.
Phòng ngừa và điều trị khô mắt không khó, chỉ cần chú ý thay đổi thói quen sinh hoạt theo hướng tích cực, chăm sóc cho sức khỏe đôi mắt bằng nhiều biện pháp đơn giản dưới đây.
Thường xuyên chớp mắt khi nhìn màn hình điện tử
Khi mắt phải hoạt động lâu trước màn hình điện tử, chúng ta hay tập trung vào công việc và quên chớp mắt khiến phim nước mắt dễ bị mất ổn định từ đó gây khô mắt. Chớp mắt chính là cơ chế giúp bảo vệ và dưỡng ẩm cho mắt. Một lần chớp mắt dù chỉ diễn ra rất ngắn, trong 1/10 giây nhưng có tác dụng làm giảm căng thẳng ở mắt, tránh khô mắt.
Bổ sung vitamin và chất dinh dưỡng cần thiết
Rau củ quả nhiều màu sắc, trái cây là nguồn thực phẩm bổ dưỡng cho đôi mắt chẳng hạn như rau chân vịt, bông cải, cà rốt, khoai lang… Thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng, vitamin, khoáng chất như omega 3, vitamin C, vitamin E, lutein, selenium; chất chống oxy hóa… giúp đôi mắt khỏe mạnh. Chăm sóc mắt nên bắt đầu từ bên trong để cải thiện sức khoẻ cho đôi mắt hiệu quả hơn.
Sử dụng kính râm khi ra đường
Tia UV không chỉ có hại cho da mà còn ảnh hưởng đến đôi mắt, khiến chúng chịu nhiều áp lực, có thể dẫn đến các bệnh như thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể, khô mắt. Bạn nên sắm cho mình một chiếc kính râm chống tia UV để che chắn cho đôi mắt mỗi khi ra đường.
Không dụi mắt
Khi tập trung cao độ trong khoảng thời gian dài làm mắt bị mỏi, phản xạ thường gặp của nhiều người là dụi mắt. Thói quen này tưởng chừng vô hại nhưng dễ gây nhiễm trùng mắt vì tay chứa rất nhiều vi khuẩn, có thể khiến chảy xệ cơ mắt, hình thành nếp nhăn ở vùng mắt.
Cho mắt nghỉ ngơi theo nguyên tắt 20-20-20
Cứ mỗi 20 phút, bạn nên cho mắt nghỉ ngơi và nhìn xa ít nhất 20 feet (khoảng 6 mét) trong vòng 20 giây.
Massage cho mắt
Massage cho mắt bằng cách chà xát hai bàn tay vào nhau đến khi nóng lên rồi áp hai lòng bàn tay lên mắt. Cách thức đơn giản này không chỉ giúp mắt được thư giãn sau thời gian phải điều tiết liên tục mà các cơ mắt cũng được thả lỏng, giúp chúng nghỉ ngơi hiệu quả hơn.
Tập thể dục
Trong quá trình tập thể dục, cơ thể sẽ tập trung vào các nhóm cơ, giảm tải sự tập trung ở mắt, giúp chúng trở về nhịp độ chớp mắt bình thường (20 lần một phút), từ đó cung cấp đủ độ ẩm, cho mắt điều tiết tốt hơn.
Điều chỉnh khoảng cách giữa mắt với thiết bị điện tử
Sử dụng thiết bị điện tử với khoảng cách gần trong thời gian dài có thể khiến phản xạ chớp mắt giảm đi dẫn đến tình trạng khô mắt. Thay đổi khoảng cách giúp mắt được điều tiết tốt hơn và giảm tải áp lực cho chúng. Khoảng cách phù hợp vào khoảng 50-60 cm và tầm nhìn mắt thấp hơn 10-20 cm.
Giảm độ sáng màn hình
Ánh sáng xanh từ màn hình thiết bị điện tử là một trong nhưng tác nhân khiến suy giảm thị lực, khô mắt và gây mệt mỏi, nhất là vào ban đêm. Bạn có thể sử dụng chế độ Night Shift trên hệ điều hành iOS hoặc Night Mode trên Android làm giảm ánh sáng xanh, thay vào đó là ánh sáng vàng cam dịu nhẹ vào ban đêm. Tuy nhiên, bạn không nên điều chỉnh quá tối khiến mắt phải cố gắng điều tiết để nhìn rõ hơn.
Sử dụng thuốc nhỏ mắt đúng cách
Lựa chọn đúng thuốc nhỏ mắt và nhỏ mắt đúng cách không chỉ giúp ổn định lớp phim nước mắt, giảm ma sát giữa mắt và mí mắt mà còn tạo môi trường nước mắt bình thường để làm lành biểu mô giác mạc. Một số lưu ý để nhỏ mắt đúng cách như rửa sạch tay với xà phòng và nước trước khi nhỏ mắt; kiểm tra hạn sử dụng của thuốc nhỏ mắt; nghiêng đầu về phía sau và nhẹ nhàng kéo mi dưới, nhỏ một thuốc nhỏ mắt. Sau khi nhỏ thuốc, day mũi, khóe mắt để thuốc không đọng xuống qua đường mũi.
Nhỏ mắt đúng cách góp phần hạn chế tình trạng khô mắt. Ảnh minh họa: Shutterstock.
Sau khi nhỏ thuốc, nhắm mắt trong 10 giây, sau đó mở mắt và bắt đầu chớp mắt, khi bắt đầu nhìn lại bình thường mới làm việc trở lại. Khi nhỏ mắt, không để đầu lọ thuốc chạm vào mắt. Không nhỏ thuốc lên tròng đen của mắt (giác mạc). Không nhỏ hai loại thuốc nhỏ mắt cùng lúc, mà nên cách nhau ít nhất 15 phút.